Η συνήθεια του μηδενισμού

Κατάσταση Α

Περνάμε την πόρτα μίας δημόσιας υπηρεσίας ευχόμενοι να εξυπηρετηθούμε γρήγορα ώστε να επιστρέψουμε στην καθημερινότητα μας. Και λαμβάνοντας υπόψιν την προϊστορία και φήμη του δημοσίου, προβλέπουμε ένα δύσκολο πρωινό. Βαδίζουμε προς τον αργόσχολο υπάλληλο ο οποίος μας λέει πως χρειάζεται επιπλέον το τάδε χαρτί από την τάδε υπηρεσία. Με λίγα λόγια, θα πρέπει να ξαναρθούμε σε αυτή την επίγεια κόλαση και φεύγοντας ενοχλημένοι (στην καλύτερη) λέμε ή σκεπτόμαστε ατάκες του τύπου «Ά ρε κλασσικό δημόσιο», «Ξύλο που σας χρειάζεται όλων σας», κτλ.

Κατάσταση Β

Νιώθουμε μία ξαφνική αδιαθεσία και πηγαίνουμε στο κοντινότερο τμήμα επειγόντων. Μπορεί εκεί να μην βρίσκονται οι καλύτεροι γιατροί αλλά τέτοια ώρα τέτοια λόγια. Μπαίνοντας στο νοσοκομείο βλέπουμε την ουρά των ασθενών η οποία για να εξυπηρετηθεί χρειάζεται τουλάχιστον μία ώρα με αποτέλεσμα η εξής σκέψη να περάσει από το μυαλό μας: «Μα πόσο αργά πια εξυπηρετούν εδώ πέρα; Εμ βέβαια αν παίρνεις τον μισθούλη σου δεν βιάζεσαι.»

Καστάσταση Γ

Μετά από μία κουραστική μέρα σερφάρουμε στο διαδίκτυο και τα μάτια μας πέφτουν πάνω σε μία δημοσίευση με θέμα τα νέα έργα της ΔΕΗ στην πόλη μας. Απευθείας κάνουμε την σύνδεση: Προεκλογική περίοδος και έργα; Σίγουρα γίνονται για ψηφοθηρικούς λόγους και για να φαγωθούν τα παχυλά κονδύλια. Εξάλλου το έργο δεν θα γίνει σωστά αφού αυτοί δεν είναι ικανοί ούτε δύο καλώδια να ενώσουν. Γράφουμε την σκέψη αυτή στα σχόλια με ευφάνταστο τρόπο θαυμάζοντας το λέγειν και την ανωτερότητα μας.

Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω

Τι κοινό έχουν οι παραπάνω καταστάσεις: Κρίνουμε. Και είμαστε σίγουροι πως η κρίση μας είναι σωστή. Μα τόσο σίγουροι.

Παρ’ όλα αυτά μόλις κρίναμε λάθος, πράγμα αδιανόητο για εμάς, καθώς θεωρήσαμε πως η πεπερασμένη οπτική μας παρατηρεί ολόκληρη την εικόνα. Είναι αδύνατο να τα γνωρίζουμε όλα. Στην κατάσταση Α, είχαμε πληροφορηθεί λάθος και πράγματι ο υπάλληλος ζήτησε το τάδε χαρτί διότι ήταν απαραίτητο. Στην κατάσταση Β, όλο το ιατρικό προσωπικό εργαζόταν για να σώσει την ζωή ενός ανθρώπου με αποτέλεσμα τα λιγότερο επείγοντα περιστατικά να παραγκωνιστούν. Στην κατάσταση Γ, το ηλεκτρικό δίκτυο λειτουργεί οριακά και πρέπει να επισκευαστεί άμεσα, ας είναι περίοδος εκλογών.

Μάλλον πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας τα εξής ερωτήματα:

Είναι πράγματι λογικό να θεωρώ πως κανένας δεν κάνει το καθήκον του εκτός εμού; 

Κριτικάρω γνωρίζοντας την αλήθεια ή κάνοντας υποθέσεις;

Η κριτική αυτή μήπως αποσκοπεί στο να προβάλλω το εγώ μου και να υψώσω τον εαυτό μου ηθικά έναντι των υπολοίπων;

Η αλήθεια είναι ότι δεν ζούμε σε έναν ιδανικό κόσμο όπου όλοι είναι σωστοί. Δεν είναι όμως και όλοι λάθος. Επίσης, δεν παύει η κριτική του παραπάνω τύπου να είναι εύκολη ενώ η αυτοκριτική δύσκολη. Καιρός να αποβάλλουμε την συνήθεια του μηδενισμού.